Phalaenopsis potrzebuje chłodu aby przestawić się ze wzrostu wegetatywnego na wzrost generatywny (kwitnienie). Proces ten nazywany jest wernalizacją.
Roślina
Optymalna indukcja kwitnienia Phalaenopsis następuje w temperaturze dobowej pomiędzy 19,0 a 20,0°C w fazie chłodzenia. Optymalna czyli taka, przy której większość pędów jest indukowanych równocześnie. Pozwala to na uzyskanie największej liczby pędów na roślinę. Dodatkową zaletą stałej temperatury jest równoczesny rozwój pędów, dorastanie na taką samą długość i taka sama liczba pąków.
Jeżeli chłodzenie w okresie letnim nie jest wystarczające do utrzymania stałej, niskiej temperatury lub kiedy temperatura na zewnątrz w połączeniu z promieniowaniem słonecznym jest zbyt wysoka, może się zdarzyć, że przez zbyt wysoką temperaturę w ciągu dnia wzrośnie temperatura dobowa. To wpływa na pędy i zmniejsza zyski. Możliwe jest jednak utrzymywanie niższej temperatury w nocy, tak aby (częściowo) skompensować zbyt wysoką temperaturę w ciągu dnia. Zasadniczo: na każdy stopień powyżej 20,0°C, można obniżyć temperaturę nocną o 0,5°C (patrz tabela).
| Temperatura w ciągu dnia: | 20°C | 21°C | 22°C | 23°C | 24°C | 25°C | 26°C |
| Kompensacja nocna: | 19,0°C | 18,5°C | 18,0°C | 17,5°C | 17,0°C | 16,5°C | 16,0°C |
Kompensacja taka ma jednak swoje granice. Kiedy temperatura spada poniżej 16°C wiele procesów w roślinie zatrzymuje się, a dalsze obniżanie temperatury może mieć tylko odwrotny efekt. Dodatkowo jest wysokie ryzyko wystąpienia uszkodzeń mrozowych. Taki reżim temperaturowy może zwiększyć procent roślin wielopędowych, jednak jednolitość wzrostu pędów zmniejszy się w miarę pogłębiania się różnic. Niska temperatura nocna może być utrzymywana wyłącznie, kiedy temperatura dzienna jest wysoka, przy czyn należy ściśle stosować się do zaleceń z tabeli powyżej.
Technologia
Chłodzenie wymaga energii. Ilość wykorzystanej energii zależy także od sposobu chłodzenia. W krajach o relatywnie małej wilgotności powietrza, chłodzenie jest możliwe poprzez ewaporację. Ewaporacja wymaga energii (ciepła), która jest pobierana z powietrza w szklarni.
Cieniówki
Słońce produkuje dużo energii. W większości miejsc na świecie osiąga maksymalnie 1000-1100 W/m². Taką ilości energii nie można w szklarni wychłodzić. Z tego powodu tak ważne zacienianie znacznej ilości energii. Można to osiągnąć poprzez kredowanie.Odpowiednio gruba warstwa kredy pozwala na odfiltrowanie ±80% promieniowania. Cieniówka zewnętrzna może zatrzymać jeszcze więcej energii.
Pad & Fan
W wielu gospodarstwach za granicami Holandii stosowany jest system pad & fan. Po jednej stronie szklarni ustawia się ścianę, po której spływa woda. Może być to ściana kartonowo-gipsowa, która ma wiele kanalików (zdjęcie) lub specjalny rodzaj płótna, po którym woda wolno spływa („pad”). Po drugiej stronie znajdują się duże wentylatory, które przedmuchują powietrze z wnętrza na zewnątrz („fan”). W ten sposób powietrze z zewnątrz jest „przeciągane” przez mokrą ścianę. Woda paruje w szklarni pobierając ciepło ze szklarni. Wilgotne powietrze transportowane jest przez wentylatory na zewnątrz. Dużą wadą tego systemu jest powstawanie dużych różnic temperatury w szklarni. Temperatura jest najniższa przy wodnej ścianie, a najwyższa przy wentylatorze. Normalna jest różnica temperatur w wysokości 5°C. Odległość pomiędzy „pad” a „fan” powinna być mniejsza niż 60 metrów, idealna to 50 metrów. Jeżeli szklarnia jest szersza można także zdecydować się na system, w którym ściana z wodą umieszczana jest po obu stronach szklarni, a wentylatory na dachu. Wadą takiego rozwiązania jest trudność z odprowadzaniem wilgotnego powietrza, kiedy cieniówki są zaciągnięte. Konieczne jest wtedy szukanie ustępstw na rzecz cieniowania i/lub odprowadzania powietrza.
Chlodzenie metodą pad & fan w niskiej szklarni
Instalacja zamgławiająca
W Holandii, a także w coraz większym stopniu w za granicami Holandii, stosuje się instalacje zamgławiające. Taki system może pracować także razem z pad & fan. Dużą zaletą instalacji zamgławiającej jest możliwość jej szybkiego uruchamiania bez wywołania wstrząsu w klimacie w szklarni. W celu delikatnej wentylacji nadmiaru wilgotnego powietrza w szklarni, konieczne jest wietrzenie szklarni poprzez otwieranie okien. Może być to także wymuszane przez małe wentylatory na szczytach szklarni przy kalenicy (patrz zdjęcie). Wydajność instalacji zamgławiającej zależy w znacznym stopniu od bezwzględnej wilgotności powietrza na zewnętrz. Jeżeli szklarnia posiada kurtyny zewnętrzne instalacja zamgławiająca może utrzymywać temperaturę do 5°C niższą od temperatury na zewnętrz.
Klimatyzacja
Najlepszym sposobem na obniżenie temperatury w szklarni jest stosowanie prawdziwej klimatyzacji. Pobiera ona relatywnie dużo prądu, jednak jej zainstalowanie i użytkowanie i tak się opłaca. Moc konieczna do obniżenia temperatury w szklarni z 30°C do 20°C przy temperaturze zewnętrznej 30°C i promieniowaniu 1000 W/m2 to co najmniej 250 W/m2. Trzeba przy tym zauważyć, że promieniowanie w szklarni należy ograniczyć o co najmniej 80% za pomocą kredowania i/lub cieniówek.
Stosowanie powyższych sposobów chłodzenia pozwala na optymalne i prawidłowe przejście z fazy wzrostu do fazy kwitnienia.
Anthurinfo
Pełny tekst Anthurinfo czerwiec 2016 – kliknij tutaj
Niniejszy artykuł został przygotowany we współpracy z Bureau IMAC. Anthura i Bureau IMAC nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody bezpośrednie lub pośrednie, wynikające z zastosowania udzielonych porad dotyczących uprawy.
Opcjonalnie (w zależności od artykułu)
- Hodowca jest zawsze odpowiedzialny za zapoznanie się z etykietą środka ochrony roślin.
- Udostępniane informacje na temat uprawy są dostosowane do uprawy na terenie Holandii.
